قدس آنلاین، گروه استان‌ها - حسین احمدی: مسئله پسماند بزرگ‌ترین چالش مازندران طی دهه اخیر است و هر روز تهدیدات زیست محیطی‌اش بیشتر و بیشتر می‌شود. چالشی که ارتباط مستقیمی با سلامت مردم داشته و نگرانی‌های فراوانی را بوجود آورده است. نگرانی‌هایی از جنس عدم ساماندهی زباله‌های خانگی و پسماندهای عفونی، زباله‌های برجای مانده از سوی مسافران، نامناسب بودن مکان‌های دفن زباله، عدم راه اندازی کارخانه‌های کمپوست و زباله سوز، عدم پاسخگویی شفاف، زیر بار نرفتن دستگاه‌های متولی و پاسکاری‌های اداری.
این معضلات ناشی از عدم اراده قوی در رابطه با مدیریت پسماند در دولت‌های گذشته بوده و در این زمینه به راهکار واحدی برای ساماندهی نرسیده‌ایم.
خانم ابتکار رئیس سازمان محیط زیست که در دولت‌های هفتم و هشتم نیز مسئولیت این سازمان حیاتی را برعهده داشته است در سال آغازین دولت روحانی در برابر پرسش خبرنگار قدس اعلام کرده بود تا پایان دولت یازدهم، پسماند مازندران ساماندهی خواهد شد در حالیکه دولت به روزهای پایانی‌اش نزدیک شده و متأسفانه در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است!
این روزها که مدیریت پسماند در مازندران با چالش‌های فراوانی روبروست، عدم ساماندهی زباله‌های عفونی مراکز کلینیکی سلامت مردم را بیش از پیش در معرض خطر قرار داده و واقعیت تلخ دیگری را رقم زده است.
این مسئله آنچنان عادی شده که مراکز درمانی خصوصی، زباله‌هایشان را مقابل درب کلینیک‌ها دپو کرده تا همراه زباله های خانگی به مراکز دفن بروند و در این راستا، واهمه‌ای از آلوده شدن مردم ندارند.
اگر سری به مراکز دفن زباله در شهرهای مازندران بزنید، می‌بینید زباله‌های عفونی مراکز کلینیکی، مطب‌ها، آزمایشگاه‌ها و درمانگاه‌ها به همراه سایر زباله‌های خانگی به مراکز دفن برده می‌شوند و تاکنون برخورد جدی با این مشکل صورت نگرفته است.
مسئله مهمی که در تهیه این گزارش با آن مواجه شده‌ایم پاسکاری دستگاه‌های متولی بوده است؛ چنانچه هیچ یک از این نهادها مسولیت این نابسامانی را نپذیرفتند.
۴ هزار موسسه درمانی بلاتکلیف‌اند
مدیر نظارت و ارزشیابی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه در گذشته زباله‌های بیمارستانی به‌وسیله دستگاه‌های زباله سوز امحاء می‌شدند، می‌گوید: در حال حاضر بعلت مشکلات زیست محیطی زباله سوزها، به سمت دستگاه‌های بی‌خطرساز رفته‌ایم و در حال حاضر تمام ۲۴ بیمارستان استان مجهز به این سیستم‌ها هستند.
دکتر «رضا آگاه» در گفت‌وگو با قدس آنلاین، هزینه خریداری هر دستگاه بی‌خطرساز زباله را ۵۰۰ میلیون تومان اعلام و اظهار می‌کند: «ظرفیت دستگاه‌های بی‌خطرساز بیمارستان‌ها متناسب با تخت‌های موجود است.»
وی یادآور می‌شود: «این دستگاه‌ها، زباله‌ها را خُرد و با گرما، بخار و اشعه، بی‌خطر می‌کند و سپس با زباله‌های معمولی بیمارستان‌ها مخلوط و توسط شهرداری‌ها به مراکز دفن، حمل می‌شود.»
مدیر نظارت و ارزشیابی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران از وجود کمیته کنترل عفونت در بیمارستان‌ها خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: «این کمیته بر روند بی‌خطرسازی زباله‌ها از جمع‌آوری در بخش‌ها گرفته تا تفکیک و حمل، نظارت دارد.»
آگاه از وجود ۴هزار مؤسسه درمانی خصوصی در مازندران خبر می‌دهد و می‌گوید: «برخی از این مؤسسات مجوزشان را از دانشگاه علوم پزشکی و برخی دیگر نیز از سازمان نظام پزشکی دریافت می‌کنند. حتی از مؤسساتی که از نظام پزشکی مجوز می‌گیرند، تعهد می‌گیریم بی‌خطر سازی زباله هایشان را انجام دهند.»
وی با اشاره به اینکه حجم زباله‌های مراکز درمانی خصوصی کم است، می‌افزاید: «برای اینگونه مؤسسات مقرون به صرفه نیست تا زباله‌ها را خودشان بی‌خطرسازی کنند و در این ارتباط باید با شرکت‌های خصوصی قرارداد منعقد و این اقدام صورت گیرد.»
آگاه با بیان اینکه حل مسئله زباله‌های عفونی اراده جمعی مدیران استان را می‌طلبد، تأکید می‌کند: «کمیته پسماند استانی باید مراکزی را با کمک بخش خصوصی راه اندازی تا بی‌خطرسازی زباله‌های کلینیکی صورت گیرد.»
تصمیم‌های شهرستانی راه به جایی نمی‌برد
مدیر نظارت و ارزشیابی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اعلام اینکه در این ارتباط شرکت‌های خصوصی وجود دارند که با مراکز درمانی قرارداد منعقد و زباله‌ها را بی‌خطرسازی می‌کنند، می‌گوید: «باید بسترهای این اقدام توسط استانداری و فرمانداری‌ها فراهم و با راه اندازی این شرکت‌ها بصورت منطقه‌ای و الزام مؤسسات برای قرارداد، مشکل را برای همیشه حل کنیم.»
آگاه با بیان اینکه بارها نگرانی‌هایمان را در جلسات امنیت غذایی استانداری مطرح کرده ایم، می‌افزاید: «مؤسسات درمانی باید موظف شوند ابتدا با شرکت‌های بی‌خطرساز قرارداد منعقد و بعد از آن مجوزهای لازم را از دانشگاه و نظام پزشکی دریافت کنند.»
مدیر نظارت و ارزشیابی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اعلام اینکه در این ارتباط خلا قانونی وجود دارد، اضافه می‌کند: «تصمیم‌های شهرستانی راه به جایی نمی‌برد و باید بصورت استانی به نتیجه واحدی برسیم.»
آگاه یادآور می‌شود: «برخی مراکز درمانی و کلینیکی نیز با بیمارستان‌ها قرارداد داشته و زباله‌هایشان بی‌خطرسازی می‌شود.»
وی با اشاره به اینکه نظارت در این زمینه برعهده دانشگاه علوم پزشکی است، تأکید می‌کند: «درصورت مشاهده تخلف، برخورد جدی صورت خواهد گرفت.»
کلینیک‌ها زباله‌هایشان را بی‌خطر سازی نمی‌کنند
در این ارتباط رئیس اداره محیط زیست ساری و میاندورود با اشاره به اینکه یکی از شاخصه‌های مهم امنیت، سلامت است، می‌گوید: «محیط زیست متولی پسماندهای پزشکی و عفونی نیست.»
«بهرام فغانی» در گفت‌وگو با قدس آنلاین، دانشگاه علوم پزشکی را طبق قانون متولی مدیریت زباله‌های عفونی می‌داند و اظهار می‌کند: «در عمل این نظارت اتفاق نمی‌افتد چراکه بخش اعظمی از مراکز کلینیکی زباله‌هایشان بی‌خطر سازی نمی‌شود.»
وی دفن زباله‌های عفونی همراه زباله‌های خانگی را بی‌مبالاتی و بی‌احتیاطی می‌داند و اضافه می‌کند: «اگر شهرداری‌ها زباله‌های عفونی را به همراه زباله‌های عادی به مراکز دفن ببرند، تخلف است. ناگفته نماند شهرداری‌ها اعلام می‌کنند اینگونه زباله‌ها در کیسه‌های مشکی قرار دارند و قابل تشخیص نیست.»
رئیس اداره محیط زیست ساری و میاندورود با اشاره به اینکه مدیریت پسماندهای عفونی سامان خوبی ندارد، می‌گوید: «در گارگروه پسماند، گفت‌وگوهای زیادی در این ارتباط شکل گرفت و همچنان سازمان نظام پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی مسئولیت اینگونه زباله‌ها را به یکدیگر واگذار می‌کنند!»
فغانی با تأکید بر اینکه دستگاه‌های متولی باید متعهدانه و دلسوزانه این معضل را برطرف کنند، یادآور می‌شود: «شرکت‌های دانش بنیانی وجود دارند که می‌توان در راستای ساماندهی زباله‌های عفونی از ظرفیت‌شان استفاده کرد.»
نظارت با دانشگاه علوم پزشکی است
مسئول شورای هماهنگی نظام پزشکی مازندران با اعلام اینکه مسئولیت بی‌خطرسازی زباله های عفونی برعهده تولیدکننده آن است، این پرسش را مطرح می‌کند که آیا نظام پزشکی اینگونه زباله‌ها را تولید می‌کند که مسئولیت امحاء آن را بر عهده داشته باشد؟»
دکتر «مجید رضا شیخ رضایی» در گفت‌وگو با قدس آنلاین با اشاره به اینکه هشدارهای لازم را به پزشکان داده‌ایم و مکاتباتی در این زمینه هم صورت گرفته است، اظهار می‌کند: «ما تنها می‌توانیم در این زمینه اطلاع‌رسانی کنیم و جنبه حمایتی و هدایت داریم و نظارت نیز برعهده دانشگاه علوم پزشکی است.»
وی با اشاره به اینکه کشمکش‌های میان شهرداری، محیط‌زیست و فرمانداری موجب شده تا مکان مناسبی برای دفن اینگونه زباله مشخص نشود، می‌افزاید: «فعلاً برای تهیه زمین مناسب برای اینگونه زباله‌ها دچار مشکل هستیم.»
شهرداری‌ها تخلف می‌کنند
رئیس نظام پزشکی ساری با بیان اینکه شهرداری‌ها علیرغم دریافت وجه اضافی بابت حمل زباله‌های عفونی، متأسفانه کوتاهی می‌کنند، می‌گوید: «شهرداری‌ها بابت حمل زباله‌های خانگی سالیانه ۱۰۰ هزار تومان و برای زباله‌های مراکز کلینیکی و مطب‌ها، ۵۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند درحالیکه خدمات لازم را ارائه نمی‌دهند.»
شیخ رضایی با ذکر این نکته که برخی از زباله‌های خانگی هم زباله عفونی است، بر ایجاد فرهنگ تفکیک زباله از مبدا تأکید و این پرسش را مطرح می‌کند آیا زباله‌های عفونی تولید شده در منازل نیز تفکیک می‌شود؟»
وی یادآور می‌شود: «شیوه حمل زباله‌های عفونی آزمایشگاه‌ها که توسط شرکت‌های خصوصی انجام می‌شود نیز شرایط مناسبی نداشته و ماشین آلات حمل و نقل نیز مشکلاتی دارند.»
شیخ‌رضایی با اشاره به اینکه در شهر آمل یک شرکت خصوصی اینگونه زباله‌ها را جمع آوری می‌کند، می‌افزاید: «متأسفانه شرایط حمل زباله ها توسط این شرکت هم بهداشتی نیست.»
زباله‌های آلوده پیروز میدان
سال‌هاست که مازندران سرسبز با این بیماری جدی مواجه بوده و هیچ درمانگری نتوانسته نسخه شفابخشی را برای این بیماری بپیچد و متأسفانه هرروز بخشی از مساحت این سرزمین سبز به انحصار زباله‌ها در می‌آید.
مدیران ارشد نیز تابحال نتوانستند به مخاصمه‌ها پایان دهند و هم اکنون زباله‌هایی که محیط زیست را آلوده می‌کنند، پیروز این میدان هستند.
نظر شما